Цогтцэций сумын түүхт 90 жилийн хурдан морины уралдаан
Цогтцэций сумын түүхт 100 жилийн хурдан морины уралдаан Наймдугаар сарын 7-9-ны өдрүүдэд болж өнгөрлөө. Тооны хувьд харьцангуй цөөн ч улсын бүсийн олон айраг түрүүний адуу цугласан чансаа өндөр наадам болж өнгөрөв. Цэцийчүүд унаган довон дээрээ сайхан наадлаа.
9 түрүү 36 айрагны 6 түрүү 22 айраг нь Дундговийн уяачдын уясан морьд ажээ.
Азарга
1. Баянхонгор аймгийн харьяат М.Цэрэн-Очирын шарга. Өнөө жилийн Говь шанхын даншиг наадмын айраг Архангай аймгийн Хайрхан сумын харьяат Цэрэннадмидын Амартүвшингийн шарга. Дундговийн Сайнцагааны Нямжавын Батбаяр уясан. Хайрхан сумынхаа баярт түрүүлээд бүсэд айрагдаад энд түрүүлэв. Тод манлай уяач Намжилцэрэнгийн Даш-Өлзийн унаган.
2. Өмнөговь аймгийн Цогтцэций сумын харьяат, Аймгийн алдарт уяач Мөнхбаярын Будбаатарын хээр. Тод манлай уяач Батхүрэлийн Бат-Өлзийн унаган адуу. Өнөө жил Сайнцагааны 100 жилийн ойд айрагдсан.
3. Дундговь аймгийн Луус сумын харьяат Б.Ганпүрэвийн Толбот улаан. Тод манлай уяач Баярсайханы Лхагва-Очир уясан. Аймгийн бүсийн дөрөв дэх айргаар авлаа. Ж.Бат-Эрдэнийн булган борын төл, Баянхутаг Эрдэнэбатын Батзаяагийн адууны эхтэй. Луус, Хулдын ой, Мандалын хурдад аман хүзүү.
4. Өмнөговь аймгийн Даланзадгад сумын харьяат, Аймгийн алдарт уяач Эрдэнэбилэгийн Бат-Эрдэнийн хээр. Дундговийн Дэлгэрхангайн Отгонбаярын Одхүү уясан. Тод манлай уяач Төмөрбаатарын Галбадрахын унаган. Өнгөрсөн жил Дэлгэрхангайд түрүүлж ирээд тугны гадуур орж наймласан. Спирт бал бурамын ойд айрагдаж, өнөө жил Шанхад арав гаргаж хурдалсан.
5. Өмнөговь аймгийн Цогтцэций сумын харьяат, Аймгийн алдарт уяач Алтан-Өлзийн Хатанбаатарын хонгор халзан. Манлай сумын Сувьдын Баярмагнайн унаган адуу. Хязаалан соёолон Өмнөговь аймгийн баяр наадамд түрүүлсэн.
6. Дундговь аймгийн Хулд сумын харьяат тод манлай уяач Б.Лхагва-Очирын хул. Өнөө жил Баянтал сумын ой, Луус сумын ойд түрүүлсэн. Өөрийн унаган адуу.
Их нас 36
1. Өмнөговь аймгийн Цогтцэций сумын харьяат Аймгийн алдарт уяач Амгалангийн Эрдэнэ-Очирын зээрд халзан. Дундговийн Сосорбурамын Одгэрэл уясан. Тод манлай уяач Б.Бат-Өлзийн унаган адуу. 2022 оны Дундговийн 80 жилийн ойд хязаалан зургаалж, соёолон Эрдэнэдалайн ойд айрагдсан О.Мөнхсайханы халзан морь.
2.Өмнөговь аймгийн Цогтцэций сумын харьяат Аймгийн алдарт уяач Төмөртогоогийн Батмөнхийн хээр. Өөрийн унаган адуу. Дүүрэн хээр азарганы үр. 2019 оны Говь шанхын даншигт айрагдсан, улсын баярт айргийн араар хурдалж байсан.
3. Өмнөговь аймаг Цогтцэций сумын харьяат манлай уяач Хүүгийн Түмэнбаярын буурал. Унаган адуу. Дундговийн улсын алдарт уяач Жаргалсайханы Эрдэнэтөгс уясан. Улсын баяр наадамд нэг, улсын бүсийн уралдаанд хоёр айрагдсан. Аймаг, аймгийн бүсэд олон түрүүлж айрагдсан.
4. Өвөрхангай аймаг Уянга сумын харьяат улсын алдарт уяач Ганбаатарын Ариунболдын хар. Өөрийн унаган битүү морь. Шандас хээр азарганы удамтай.
5. Дундговь аймгийн Баянжаргалан сумын харьяат Аймгийн алдарт уяач Амгаланбатын Оюундэлгэрийн цавьдар. Төмөртогоогийн Сүхбаатарын унаган адуу. Өнөө жил Говь-Угтаалын ойд айрагдсан. 2023 оны Дундговийн шилдэг их нас. аймгийн бүсэд олон айрагдсан. 2022 оны улсын бүсийн уралдаанд айргийн араар орсон.
Соёолон
1. Дундговь аймгийн Эрдэнэдалай сумын харьяат Ундрахболдын Мөнхсүхийн хээр. Эрдэнэдалай, Дэлгэрхангай, Сайхан-Овооны ойд айрагдсан. Өнөө жил Говь Шанхын даншигт аман хүзүүдсэн. Төв аймгийн Сэргэлэн сумын ойд түрүүлсэн. Эрдэнэдалай сумын харьяат Рэнчиндагвын Мөнх-Од уясан. Гүнсэнгийн Ганчулууны унаган адуу.
2. Өмнөговь аймаг Цогтцэций сумын харьяат, Аймгийн алдарт уяач Батмөнхийн Тогтохын хүрэн халзан. Манлай уяач Бандиагийн Баярсайханы унаган адуу. Алтан азарга хүрэнгийн төл эхтэй, мастерын төл. Хулд сумын 100 жилийн ойд аман хүзүүдэж, өнөө жилийн Говь Шанхын даншигт аман хүзүүдсэн.
3. Хөвсгөл аймгийн Бүрэнтогтох сумын харьяат аймгийн алдарт уяач Дугарсүрэнгийн Отгонлхагвын зээрд. Тод манлай уяач Б.Лхагва-Очир уясан. Дорнодын Б.Цэндбаатар манлайн унаган адуу. Хулд сумын 100 жилийн ойд хязаалан түрүүлж, Дарханы бүсэд айрагдсан. Өнөө жил Говь шанхын даншигт түрүүлсэн.
4. Хэнтий аймгий. Өмнөдэлгэр сумын харьяат Баярсайханы Баярхүүгийн өсгий цагаан зээрд. Тод манлай уяач Б.Лхагва-Очир уясан. Холбоо онгин тамгатай зээрд үрээ Хэнтийн Дадалын Т.Батжаргалын унаган адуу. Өнгөрсөн жил Дарханы бүсэд айрагдаж, Хулд сумын 100 жилийн ойд айрагдсан.
5. Дундговь аймгийн Сайхан-Овоо сумын харьяат Говь Шанх ТТ компанийн захирал Хурцбаатарын Раднаахандын сартай хүрэн. Аймгийн алдарт уяач Батмөнхийн Тогтох уясан.
6. Өмнөговь аймаг Цогтцэций сумын харьяат, Аймгийн алдарт уяач Чойсүрэнгийн Ганбатын Хул. Тод манлай уяач Б.Лхагва-Очир уясан. Б.Лхагва-Очирын унаган адуу. Аймгийн бүсүүдэд айрагдсан.
Хязаалан
1. Өмнөговь аймгийн Цогтцэций сумын харьяат Эрдэнийн Батбаатарын ухаа хонгор. Тод манлай уяач Мягмарсүрэнгийн Алтан-Очир уясан. Өнөө жилийн Хутагтын хурд уралдаанд гуравт орсон.
2. Өмнөговь аймгийн Цогтцэций сумын харьяат аймгийн алдарт уяач Шанх Трансын Чойжилын Батжаргалын Зээрд. Сүхбаатар аймгийн Халзан сумын харьяат Цовоогийн Мөнхманлай уясан. Сэлэнгэсайханы Галтын унаган. Өнөө жилийн Говь шанхын даншиг наадамд аман хүзүүдсэн.
3. Өмнөговь аймгийн Цогтцэций сумын харьяат Алтангарагийн Бүддоржийн Хээр. Дундговийн Шараагийн Өлзий уясан. Өнөө жил Төв аймгийн баяр наадамд түрүүлсэн.
4. Өмнөговь аймгийн Цогтцэций сумын харьяат, Аймгийн алдарт уяач Мөнхбаярын Адьяабаатарын зээрд. Дундговийн Монгол улсын алдарт уяач Дэмчигцоодолын Эрдэнэбулган уясан. Бүдийн Отгонсэлэнгийн унаган адуу. Шүдлэн Энержийн наадамд айрагдсан.
5.Өмнөговь аймгийн Цогтцэций сумын харьяат Мөнхтөрийн Зээрд. Аймгийн алдарт уяач Батмөнхийн Тогтох уясан. Б.Тогтохын унаган адуу. Эцэг нь Батхүрэлийн Бат-Өлзийн, эх нь өөрийн хурдан борын төл.
Шүдлэн
1. Өмнөговь аймгийн Цогтцэций сумын харьяат Эрдэнийн Батбаатарын Хүрэн халзан. Цогтцэций сумын Бүрэвтогтохын Ганбаяр уясан. Ховд аймгийн Чандмань сумын Баатархүүгийн Пүрэвжаргалын унаган адуу.
2. Өмнөговь аймгийн Цогтцэций сумын харьяат, Аймгийн алдарт уяач Батмөнхийн Тогтохын хүрэн. Манлай уяач Б.Баярсайханы хүрэн эхтэй, мастерын төл.
3. Өмнөговь аймгийн Цогтцэций сумын харьяат Самбалхүндэвийн Нарангэрэлийн Хүрэн халзан. Улсын алдарт уяач Д.Эрболд уясан. Д.Эрболдын унаган адуу. Тэргүүн хонгорын төл, Д.Онон манлайн адууны эхтэй. Дэлгэрхангайн ойд даага айрагдаж, хэд хоногийн өмнө Өлзийт сумын 100 жилийн ойд түрүүлсэн.
4. Өмнөговь аймгийн Цогтцэций сумын харьяат Намсрайн Даваасүрэнгийн Зээрд. Дундговийн Дэлгэрхангайн Мэндсайханы Батхишиг уясан. Дорнодын Батсайханы унаган.
5. Өмнөговь аймгийн Цогтцэций сумын харьяат Итгэлбаярын Хээр. Аймгийн алдарт уяач Ууганбилэг уясан. Ууганбилэгийн унаган адуу.
6. Гарьдхүүгийн хээр. Тод манлай уяач Б.Баярсайханы унаган адуу.
7. Өмнөговь аймгийн Цогтцэций сумын харьяат Гантөмөрийн Гантогоогийн хул
8. Өмнөговь аймгийн Цогтцэций сумын харьяат Галбатын Батнямын шарга. Дундговийн Нямжавын Батбаяр уясан. Өнөө жилийн Шанхын даншгийн айраг.
Даага
1. Өмнөговь аймгийн Цогтцэций сумын харьяат аймгийн алдарт уяач Шанх Трансын Чойжилын Батжаргалын Халтар. Сүхбаатар аймгийн Халзан сумын харьяат аймгийн алдарт уяач Цовоогийн Мөнхманлай уясан. Өөрийн унаган адуу. Өнөө жилийн шанхын даншгийн түрүү.
2. Өмнөговь аймгийн Цогтцэций сумын харьяат Батнасангийн Бямбадэлгэрийн хүрэн. Дундговь аймгийн Дэрэн сумын харьяат Сосорбурамын Одгэрэл уясан. Өнөө жил Дэлгэрцогт, Баянцагаанд зургаалсан.
3. Дундговь аймгийн Сайнцагаан сумын харьяат аймгийн алдарт уяач Батмөнхийн Насанболдын хээр. Эх нь Сүхбаатар гүү. Сайнцагаан сумынхаа түүхт 100 жилд айрагдаж, Говь Шанхад айрагдсан.
4. Өмнөговь аймгийн Цогтцэций сумын харьяат Эрдэнийн Батбаатарын халтар. Энхтайваны Энхбаярын уясан. Өнөө жил Дашинчилэн сумын түүхт 100 жилийн ойд айрагдсан. Жавхлант шаргад айрагдсан.
5. Төв аймгийн Бүрэн сумын харьяат аймгийн алдарт уяач Дашнямын Энхмэндийн Халтар. Унаган адуу. Эх нь Тойруулгын тогоруу, цэвэр азарганы үр. Дундговь Эрдэнэдалайн Батбаатарын Пүрэвбазар уясан. Бүрэн сумын 100 жилд дөрөвт, Луус сумын 100 жилд аман хүзүүдсэн.
6. Өмнөговь аймгийн Цогтцэций сумын харьяат, Аймгийн алдарт уяач Мөнхбаярын Будбаатарын Хул. Өнөө жил найм уралдаж долоо айрагдсан. Хулдын уул, Далангийн хонгорт түрүүлж, улсын баярт 42-т хурдалсан. Өлзийт сумын 100 жилийн ойд түрүүлсэн.
Сонгомол дээд
1. Хөвсгөл аймгийн Цэцэрлэг сумын харьяат манлай уяач Гончигбатын Батболдын толин хээр. Тод манлай уяач Баярсайханы Лхагва-Очир уясан. Өөрийн унаган. Алтан азарга хүрэнгийн төл, өнөө жил Айраг сумын 100 жилд түрүүлээд, Говь шанхын даншигт гуравт хурдалсан.
2. Дундговь аймгийн Хулд сумын харьяат сумын алдарт уяач Сайнбилэгийн Тарчингийн Хүрэн. Тод манлай уяач Баярсайханы Лхагва-Очир уясан. Сүхбаатар аймгийн Баяндэлгэр сумын Дорждэрэмийн унаган адуу. 2022 оны намар хоёр түрүүлсэн. Хоёр хоногийн өмнө Ханбогдын сонгомол дээд ангилалд түрүүлсэн.
3. Өмнөговь аймгийн Цогтцэций сумын харьяат Мөнхтүвшингийн Төгөлдөрийн өсгий цагаан зээрд. Дундговийн Батбаатарын Пүрэвбазар уясан. Луус сумын ойд айрагдсан. Сумьяасүрэнгийн Ганхуяг манлайн унаган адуу.
4. Дундговь аймгийн Сайнцагаан сумын харьяат Батсайханы Батмөнхийн Цоохор. Дэрэнгийн Бат-Очирын Өлзийбаярын унаган адуу. Бага наадамд олон айрагдсан. Өнөө жил Луус сумын ойд айрагдсан.
5. Баянхонгор аймгийн Галуут сумын харьяат Д.Дэлгэрсайханы Хүрэн. Дундговь аймгийн Дэрэн сумын харьяат Шараагийн Өлзий уясан. Ховд аймгийн Чандмань сумын Яйчилын Ганбаатарын унаган адуу.
6. Дундговь аймгийн Хулд сумын харьяат сумын алдарт уяач Сайнбилэгийн Тарчингийн Чоно бор. Тод манлай уяач Баярсайханы Лхагва-Очир уясан. Өөрийн унаган. Түрүү хээр морьтой нэг эцэгтэй.
Сонгомол дунд
1. Өмнөговь аймгийн Цогтцэций сумын харьяат, Аймгийн алдарт уяач Мөнхбаярын Адьяабаатарын хээр буурал. Дундговийн Монгол улсын алдарт уяач Дэмчигцоодолын Эрдэнэбулган уясан. Бүдийн Отгонсэлэнгийн унаган адуу. Энд айрагдсан зээрд хязаалантай унага байхад нь авсан.
2. Өмнөговь аймгийн Цогтцэций сумын харьяат, Аймгийн алдарт уяач Мөнхбаярын Адьяабаатарын хар. Дундговийн Монгол улсын алдарт уяач Дэмчигцоодолын Эрдэнэбулган уясан. Унаган адуу, Хулдын Нэргүйн Батжаргалын азарганы эцэгтэй.
3. Төв аймгийн Бүрэн сумын аймгийн алдарт уяач Дашнямын Энхмэндийн Хадагт халтар. Дундговь аймгийн Эрдэнэдалай сумын харьяат Батбаатарын Пүрэвбазар уясан. Бандгай Ганхуяг манлайн унаган адуу.
4. Хөвсгөл аймгийн Хатгал Бадраагийн Бум-Эрдэнийн хээр. Монгол улсын алдарт уяач Цэндээхүүгийн Батболд уясан. унаган адуу.
5. Өмнөговь аймгийн Даланзадгад сумын харьяат Гэндэнжамцын Эрдэнэбилэгийн хээр. Унаган адуу, хээр азарганых нь үр. Сум орон нутгийн баярт хэд айрагдсан.
Сонгомол даага
1. Төв аймгийн Аргалант сумын харьяат Зоригтбаатарын Тэнгисийн зээрд. Дундговь аймгийн Дэрэн сумын харьяат аймгийн алдарт уяач Сосорбурамын Одгэрэл уясан. Өнөө жил Шанхын даншигт айрагдсан. С.Мөнхбатын Зимник азарганы үр, өөрийн зээрд гүүний үр.
2. Өмнөговь аймгийн Цогтцэций сумын харьяат, Аймгийн алдарт уяач Мөнхбаярын Адъяабаатарын зээрд. Дундговийн Монгол улсын алдарт уяач Дэмчигцоодолын Эрдэнэбулган уясан. Дорнодын Цагаан-Овоо Баярсайханы унаган адуу. Дорногов кап-д айрагдаад, Өмнөговийн баруун бүсэд айрагдсан.
3. Өмнөговь аймгийн Даланзадгад сумын харьяат Гэндэнжамцын Эрдэнэбилэгийн өсгий цагаан хээр. Унаган адуу, эцэг нэгтэй хээр үрээ нь сонгомол дундад айрагдсан. Улсын алдарт уяач Наранцэцэгийн Алдаржаргал уясан.
4. Өмнөговь аймгийн Цогтцэций сумын харьяат, Аймгийн алдарт уяач Мөнхбаярын Адъяабаатарын зээрд. Тод манлай уяач Баярсайханы Лхагва-Очир уясан. Өнөө жилийн Говь Шанхын даншигт айрагдсан. Б.Лхагва-Очирын унаган адуу. Дорноговь аймгийн Айраг сумын ойд айрагдсан.
5. Дундговь аймгийн Сайхан-Овоо сумын харьяат Хурцбаатарын Раднаахандын хээр. Тод манлай уяач Баярсайханы Лхагва-Очир уясан.Б.Лхагва-Очирын унаган адуу. Дөрвийн зээрд даагатай эцэг нэгтэй. Б.Баярсайханы бор халзан эхтэй.
