Отгон сумын түүхт 100 жилийн ойн дэлгэрэнгүй цуваа
Азарга
1. Завхан аймгийн Отгон сумын уяач Зоригтын Өнөрбаянгийн Буурал. Дүгэрийн Батбаатарын уясан. Хэнтийн Жигээ Дамбадаржаагийн боруудын удамтай. Төв аймгийн Борнуурын Цэрэнчимэдийн унаган адуу.
2. Завхан аймгийн Отгон сумын уяач Агчбаярын Ембүү хээр. Сумын алдарт уяач Отгонжаргал уясан. Улсын харцага Төрмөнхийн Бэгзсүрэнгийн унаган адуу. Хавчиг азарга Завханы урд бүсдээ зургаалаад, бэсрэг наадамд айрагдаад, гурав давхар уяагаар сумынхаа ойд айрагдсан.
3. Завхан аймгийн Отгон сумын харьяат аймгийн алдарт уяач Цармын хүлэг морин уяачдын холбооны тэргүүн Мягмаржавын Хүрэн. Дашзэвэгийн Дагвадоржийн унаган адуу. Хязаалан ирж, аймгийн бүсэд хоёр айрагдаж, сумынхаа баяр наадамд нэг түрүүлж нэг айрагдсан. Эхний гурван азарга Аварга хээр гал уяанаас мордсон.
4. Өвөрхангай аймгийн Хайрхандулаан сумын уяач Даваадоржийн Буянбаярын Хээр. Тод манлай уяач Ононгийн Батбилэгийн унаган адуу. Хоёр бага наадамд түрүүлээд энд айрагдсан. Аймгийнхаа баруун бүсэд соёолон айрагдсан, хавчиг азарга.
5. Өвөрхангай аймгийн Хайрхандулаан сумын уяач Сосорбурамын Банзрагчийн Сарт хүрэн. Унаган адуу. Төл бор шүдлэн нь энэ баярт айрагдсан. Их бага наадамд 13 айрагдсан хүлэг.
Их нас
1. Завхан аймгийн Отгон сумын харьяат аймгийн алдарт уяач Батмөнхийн хондон. Хүй долоон худагт уягдсан.
2. Завхан аймгийн Отгон сумын уяач Самбуудоржийн хондон. Говь-Алтай аймгийн Дэлгэр сумын Гуулин тосгоны уяач Амарзаяа уясан.
3. Архангай аймгийн Цэнхэр сумын уяач Одбаярын Бор. Эдний гал уяа хоёр түрүү дөрвөн айраг авсан.
4. Завхан аймгийн Отгон сумын уяач Анхбаярын Хар. Түмний цэнгэл галын уяач Д.Лхагвасүрэн уяа сойлго тааруулсан. Завханы өмнөд бүсэд зургаалсан.
5. Завхан аймгийн Отгон сумын уяач Алтангэрэлийн Хээр.
Соёолон
1. Завхан аймгийн Отгон сумын Бадрал багийн уугуул Орхон аймгийн уяач Хорлоогийн Баттулгын Халтар. Өөрийн унаган адуу.
2. Завхан аймгийн Отгон сумын уяач Банзрагчийн Сугирын Халтар. Аймгийн алдарт уяач Эрдэнээгийн Улаанхүү уясан. Тод манлай уяач Дашзэвэгийн Дагвадоржийн унаган адуу.
3. Завхан аймгийн Отгон сумын харьяат Соёл багийн сумын алдарт уяач Дашдаваагийн Лхагвасүрэнгийн Бор. Тод манлай уяач Дашзэвэгийн Дагвадоржийн унаган адуу. Завханы өмнөд бүсийн уралдаанд айргийн араар орж Баянхонгорт багийн өдөрлөгт хол түрүүлсэн. Бага гурван насандаа бага наадамд арав гаруй айраг түрүү авсан.
4. Завхан аймгийн Отгон сумын Баянбулаг багийн харьяат аймгийн алдарт уяач Батмөнхийн Цавьдар. Эрдэнээгийн Улаанхүү гурван соёолон мордуулж, нэг нь аман хүзүү, нөгөө нь дөрөвт хурдалсан.
5. Завхан аймгийн Отгон сумын Бадрал багийн сумын алдарт уяач Пүрэвбаатарын Хүрэн.
Хязаалан
1. Завхан аймгийн Отгон сумын харьяат улсын харцага Төрмөнхийн Бэгзсүрэнгийн Толин хээр. Завханы сумын алдарт уяач Сүхбаатарын Отгонжаргал уясан. Шүдлэн сумандаа тавд хурдалсан. Завханыхаа бүсэд зургаалсан. Тод манлай уяач Дашзэвэгийн Дагвадоржийн адууны удамтай. Аман хүзүүний хээр үрээ мөн энэ адууных.
2. Завхан аймгийн Отгон сумын харьяат алтан унаганы эзэн аймгийн алдарт уяач Цэвэгжавын Түмэн-Өлзийн Хээр. Т.Магван уясан. Улсын харцага Төрмөнхийн Бэгзсүрэн бэлэгт өгсөн Дашзэвэгийн Дагвадоржийн адууны хүлэг. Шүдлэн сумандаа дөрөвт хурдалсан. Хязаалан Баянхонгор аймгийн Баянбулаг сумын наадамд гуравт давхисан.
3. Завхан аймгийн Отгон сумын харьяат аймгийн алдарт уяач Жигжидийн Гантөмөрийн Хүрэн халзан. Говь-Алтай аймгийн Дэлгэр сумын уяач Ариунсангийн унаган адуу. Шүдлэн авч уяад Отгон сумандаа түрүүлсэн.
4. Завхан аймгийн Отгон сумын уяач Гэлэгнямын Батцоожийн Зээрд. Хэнтий аймгийн Баян-Овоо сумын Батмөнхийн унаган адуу.
5. Завхан аймгийн Отгон сумын заан сумын алдарт уяач Самбуудоржийн алаг. Говь-Алтайн Дэлгэр сумын наадамд түрүүлсэн. Төв аймгийн Жаргалант сумын Батсайханы унаган адуу.
Шүдлэн
1. Архангай аймгийн Цэнхэр сумын харьяат аймгийн алдарт уяач Одбаярын хонгор халзан. Цэнхэр сумын аймгийн алдарт уяач Очирбат уясан. Архангай аймгийн Булган сумын наадамд түрүүлж, Эрдэнэбулганд айрагдаад, Архангай аймгийн баярт наймд хурдалсан. Өвөрхангайн Хархорины Нацагдоржийн Батхүрэлийн унаган адуу.
2. Говь-Алтай аймгин Дэлгэр сумын харьяат сумын алдарт уяач Ганзоригийн Бор хээр. Тайгам Алтайн Цулын Содномцэрэнгийн унаган адуу. Даагандаа бэсрэг наадамд айрагдсан. Гуулинд аман хүзүүдээд, давхар уяагаар аман хүзүүдсэн.
3. Өвөрхангай аймгийн Хайрхандулаан сумын уяач Сосорбурамын Банзрагчийн Бор халзан. Өөрийн унаган адуу. Даагандаа 9 уралдаж, 8 айрагдсан. Сумандаа түрүүлж, Сэврэйн ойд айрагдаж, бага наадамд тав түрүүлсэн.
4. Завхан аймгийн Отгон сумын уяач Банзрагчийн Сугирын Хүрэн. Аймгийн алдарт уяач Эрдэнээгийн Улаанхүү уясан. Унаган битүү адуу.
5. Завхан аймгийн Отгон сумын уяач Гэлэгнямын Батцоожийн Хонгор. Батноровын Дашдэндэвийн Батмөнхийн унаган адуу.
Даага
1. Завхан аймгийн Шилүүстэй сумын уяач Дэмчигийн Батсайханы Өсгий цагаан зээрд. Нийслэлийн алдарт уяач Шилүүстэй сумын уяач Дэмчигийн Энхбаатарын унаган адуу. Шилүүстэй сумынхаа ойд хүүхдээ унагасан. Төв аймгийн Баянцогт сумын наадамд долоод хурдалсан.
2. Архангай аймгийн Цэнхэр сумын харьяат сумын алдарт уяач Хүрэлбаатарын Булгантамирын Хүрэн. Цэнхэр сумынхаа баяр наадамд айрагдсан. Дорнод аймгийн Сэргэлэн сумын харьяат Агааны Батзоригийн унаган адуу.
3. Архангай аймгийн Цэнхэр сумын уяач Гомбын Зүүнбүрэнжавын Сартай хүрэн. Сумынхаа баяр наадамд айрагдсан. Хөвсгөл аймгийн Рашаант сумын харьяат Амарсайханы Билигүүдэйн унаган адуу.
4. Завхан аймгийн Отгон сумын уяач Банзрагчийн Сугирын Хүрэн халзан. Аймгийн алдарт уяач Эрдэнээгийн Улаанхүү уясан.
5. Завхан аймгийн Отгон сумын уяач Мөнхсайханы Хүрэн халзан
